Seçim İlkeleri ve Seçimler Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Seçim İlkeleri ile ilgili ülkemizdeki seçimlere hakim olan ilkeleri, seçmen olabilme şartlarını, seçimin erkene alınması ve ertelenmesi, Türk seçim sistemleri konularının üstünde duracağız.
Ülkemizdeki seçim sürecinin sebep geliştiği ve değiştiğini hep beraber göreceğiz.
önceki konumuzda Türkiye’de Seçimi işlemiştik.
Sıradaki kpss vatandaşlık dersi konumuz ise seçim İlkeleri olacak.

Seçim İlkeleri 

Seçimlerin Serbestliği:Bu ilke yurttaşların hiçbir baskı ve zorlama olmadan oy kullanabilmelerini ifade eder.
Ama anayasamız ‘’mecburi’’ oy sistemini kabul etmiştir.
Genel oy İlkesi: Parasal ve cinsiyet gibi farklılıklarına bakılmaksızın bütün yurttaşların oy hakkına sahip olmasını ifade eder.
Eşit oy İlkesi:Her seçmenin bir tek oya sahip olmasıdır.
Tek Dereceli seçim İlkesi:Tek dereceli seçim,seçmenlerin temsilcileri aracısız başka bir deyişle direk seçmesidir.
Gizli oy İlkesi: Oyun saklı olarak verilmesi, kullanılmasıdır.
Açık Sayım ve Döküm İlkesi: Oyların sayımının açık olarak yapılmasıdır.
Seçmen olabilme şartları:
TC yurttaşı olmak
18 yaşını doldurmuş olmak
Seçmen kütüğünde kaydı bulunmak
Kısıtlı olmamak
Kamu hizmetlerinde yasaklı olmamak

Seçimin Erkene Alınması Durumu

TBMM seçimleri 2007 referandum değişikliğine göre 4 senede bir yapılır.
Fakat Türkiye büyük millet meclisi müddet dolmadan seçimin yenilenmesine hüküm verebilir.
Cumhurbaşkanının seçilememesi halinde Türkiye büyük millet meclisi seçimleri yeniden yapılır.
Ayrıca yeni kurulan bakanlar heyetinin güvenoyu alamaması, gen sual neticesi yada misyon esnasında Başbakanın güvenoyu isteminin red edilmesi, 45 gün içerisinde bakanlar heyeti kurulamaması veyahut emniyet reyi alamaması vaziyetlerinde seçimin yenilenmesine hüküm verilir.
Normal seçimlerden evvel uygulanan seçimlere erken genel seçim adı verilir.

Seçimlerin Ertelenmesi

Savaş sebebi ile seçimler TBMM’nin hükmü ile bir sene sonraya ertelenebilir.
Erteleme nedeni ortadan kalkmaz ise alınan karara göre erteleme prosedürü yeniden edilir.

Ara Seçimler

TBMM üyelerinde gerçekleşen azalma ve boşalma durumunda ara seçime gidilir.
her seçim döneminde bir sefer yapabilir.
Genel seçim üstünden 30 ay geçmiş olması koşulu bulunmaktadır.
Üye tam adedinin (550) %5’i oranında azalık boşalırsa ara seçime 3 ay içerisinde gidilir.
Fakat genel seçimlere 1 sene kala ara seçim yapılamaz.

Türk seçim Sistemleri

1983 seneninde 2839 sayılı milletvekili seçimi kanununda genel baraj ve seçim etrafı barajı olarak iki değişik baraj bulunuyordu.
1986 seneninde ise kontenjan barajı eklenmişti.
1995 seneninde 4125 sayılı yasa ile seçim ve siyasi partiler kanunlarında farklılığa gidilmiş ve kontenjan barajı kaldırılmıştır.
Artık yeni kanunlara göre ülkemizde %10 ülke genel barajı yanı tek barajlı seçim sistemi kullanılmaktaydı.
Kpss genel kültür vatandaşlık dersi seçim İlkeleri konusunu bitirmiş bulunuyoruz.

Türkiye'de Seçim Sistemi

Türkiye’de seçim ile ilgili anayasaya göre ülkemizde seçim işlerinin yürütülmesi, yüksek seçim heyeti başlıklarını inceleyeceğiz.
Hayatımızda birçok sefer karşılaştığımız seçim sürecinin işleyişini, kaidelerini bu mevzu içinde değerlendireceğiz.
Önceki konumuzda Türkiye büyük millet meclisi Başkanlık Divanını işlemiştik.
Sıradaki kpss konumuz ise Türkiye’de seçim olacaktır.

Türkiye'de Seçim

Türkiye’de Seçimler, yargı uzuvlarının idare ve kontrolü altında uygulanmaktadır.
Seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimin idaresi ve dürüstlüğü konusunda tüm işlemler, seçim müddetince ve seçimden ardından seçim konularıyla alakalı bütün yolsuzlukları, şikayet ve itirazları araştırma, net karara bağlama ve Türkiye büyük millet meclisi mensuplarının seçim tutanaklarını kabul etme vazifiyeti Yüksek seçim Kurulu’ nundur.

Yüksek seçim Kurulu

Kurulun Oluşumu:
YSK yedi esas ve dört yedek azadan meydana gelir.
Üyelerin altısı Yargıtay, beşi Danıştay genel kurullarınca kendisi azaları arasında seçilir.
Bu azalar, aralarında bir başkan ve bir başkanvekili seçerler.
YSK’ ya Yargıtay ve Danıştay’dan seçilmiş azalar arasından isim çekme ile ikişer yedek mensup ayrılır.
Seçilen Başkan ve Başkanvekili isim çekmeye girmezler.
Görevleri:
Seçimler ve halk oylamaları, YSK’nın genel idare ve kontrolü altında yapılır.
Seçim neticeleri ile milletvekili seçilenlerin isimleri Yüksek seçim Kurulunca ilan edilir ve Resmi Gazete’de yayımlanır.
YSK’nın karaları yargı yoluna kapalıdır.
2007 Referandum farklılıklari ile bundan sonra Reisicumhur halk doğrulusunda seçildiği için YSK Cumhurbaşkanlığı seçim tutanaklarını da araştırmaya yetki sahibi heyet meydana gelmiştir.
Yüksek seçim Heyeti Birimleri
İl seçim kurulu: İl merkezindeki en yüksek dereceli üç hakimden meydana gelir.
En ehemmiyetli vazifiyeti,il seçim etrafında seçimin derli toplu yürütülmesini sağlamaktır.
İlçe seçim heyeti :İlçedeki en yüksek dereceli hakim,başkan gerçekleşir.
Dört mensup politik partilerden alınır;iki mensup öğretmenler arasından seçilir.
Bu kurulun vazifiyeti,ilçede seçimin tertip et yürütülmesini sağlamak ve seçim işlerini denetlemektir.
Sandık Kurulu: Bir başkan ve dört azadan meydana gelir.
İlçe seçim kurulunca iyi ün sahibi okur yazar olanlar arasından sandık heyeti başkanı seçilir.
Üyelerden üçü politik partilerden içerler.
Bir mensup de yaşlı kurulu ya da yaşlı parlamentosu azaları arasından ayrılır.
Seçmen Kütükleri: Seçim dokümanı adı verilen her muhtarlıkta bir seçmen kütüğü düzenlenir.
Seçme yeterliğine bulunduran her yurttaş konutunun yer aldığı ya da minimum üç aydan ardından oturmakta yer aldığı semt muhtarlığının seçmen kütüğüne yazılır.
Bu listeler ilişkin bulunduğu seçim ilçesinde, halkın görüp okuyabileceği yerlere asılır.
Yedi gün asılı kalır.