Tanzimat Dönemi

Tanzimat Devresi Tanzimat fermanı ve Islahat Fermanı ve bu dönemde uygulanan ıslahatları kapsamaktadır.
Abdülmecid, Abdülaziz, V. Murat ve II. Abdülhamit Tanzimat Döneminde tahta çıkmıştır.
Önceki kpss konumuzda II. Mahmut Devresi Islahatlarını işlemiştik.
Sıradaki konumuz ise Tanzimat Devresi olacaktır.

Tanzimat Dönemi

II. Mahmut’tan ardından tahta geride bıraktığımız Abdülmecid Tanzimat Fermanı’nı ilan etmiştir.
Tanzimat Fermanı
1839 seneninde Mustafa Reşit Paşa doğrulusunda Gülhane Parkında ecnebi temsilcilere ve halka okunarak ilan edilmiştir.
Gülhane Hattı Hümayunu olarak malum bu ferman batılı devletlerin Osmanlı iç işlerine karışmasına mani olması ve devletin parçalanmasını önlemek emeliyle ilan edilmiştir.
Herkesin mal, can, ırz, namus ve hürriyetine hürmet duyulması,
Açık mahkeme ve denk şartlarda yargılanma,
Herkes gelirine göre vergi ödeyecek,
Herkes yasa önünde denk olacak,
Kalifiye mülkiyet hakkı verilecek,
Eziyet, dayak ve angarya kaldırılacak,
Rüşvet ve iltimas kalkacak şartları getirilmiştir.
Bu ferman ile padişah yetkileri ikinci sefer kısıtlanmış vergi, askere gitme vatandaşlık durumuna getirilmiştir.
Osmanlıda ilk defa yasa kuvveti avantajı kabul edilmiş ve anayasal müddetçe geçişe ilk ismim atılmıştır.
Fakat bu ıslahat çalışmaları ile Osmanlı arzuladığı neticeleri alamamıştır.
Yabancı devletler azınlıklar için bu hakları yetersiz bulmuş ve baskı ile 1856 seneninde Osmanlıyı Islahat Fermanını yayınlamak mecburiyetinde bırakmışlardır.

Islahat Fermanı

Azınlıklara verilen kimi haklar ile ecnebi devletlerin ülkenin iç işlerine karışması önlenmek istenmiştir.
Ayrıca bu fermanın yayınlanması ile Paris Sulh Konferansında lehine hüküm alınmasını hedeflemiştir.
Fakat ecnebi ülkelerin baskısı daha fazla artmıştır.
Ferman Paris Anlaşmasının maddesi olarak ilan edilmiş ve programı mecburî duruma gelmiştir.
Azınlıklara;
Bedelli askerlik,
Şirket ve banka kurma,
Devlet memuru olabilme,
Mahkemelerde denk tanıklık,
İl genel meclisinde misyon alma hakları verilmiştir.
Tanzimat fermanının duyurusu ile başlayıp I.
Meşrutiyetin duyurununa kadar süren bu devreye Tanzimat devresi adı verilir.
Bu dönemde,
Vilayet Nizamnamesi ile eyaletler kaldırılmış adına il, sancak, ilçe, nahiye ve köy idare birimleri heyetmiştir.
İl Genel Meclisleri meydana getirilmiştir.
Kaime ismindeki ilk kağıt para basılmıştır.
Tercümanı Ahval isminde ilk kalifiye gazete heyetmiştir.
İlk Osmanlı bankası olan Bank-ı Dersaadet heyetmiştir.
Eğitim Bakanlığı heyetmiştir.
İptidailer, İdadiler ve Sultaniler açılmıştır.
Ecnebi ülkelere okul açabilme hakkı verilmiştir.
İzmir – Aydın arası ilk demir yolu açılmıştır.
İlk telgrafhane heyetmiştir.
Ilk defa Avrupalı devletlerden dış borç alınmıştır.
1863 seneninde Ülke Sandıkları heyetmiştir.
Daha ardından Ziraat Bankasına dönüşmüştür.
Danıştay heyetmiştir.
İlk üniversite olan Darül Fünun açılmıştır.